26 March 2018

Deutschland darf gewählten Katalanischen Präsidenten Charles Puigdemont nicht ausliefern

Die Verhaftung des zweifach gewählten Katalanischen Präsidenten Charles Puigdemont in der Bundesrepublik Deutschland erweckt den Eindruck politisch motivierter Verfolgung durch Spanien. Deutschland darf Charles Puigdemont nicht ausliefern. Als Lausitzer Sorben vergessen wir nicht die Solidarität und Gastfreundschaft der Katalanischen Vertreter auf dem EFA Kongress der europäischen Minderheiten des EU-Parlaments in Santiago de Compostela. Das friedvolle Ringen der Katalanen um etwas mehr Selbstbestimmung im EU-Rahmen kann ich als Lausitzer Sorbe gut nachvollziehen. Die eher Franqistisch orientierte Regierung Spaniens pervertiert dagegen grundlegende Rechtsprinzipien. Nun kann der Deutsche Rechtsstaat zeigen, was eine lebendige, selbsbewusste Demokratie ist. Europa kann nur stark sein mit lebendigen Regionen. Der Nationalstaat wird nicht abgeschafft, nur wenn einige Minderheiten einige der Grundrechte praktizieren. Etwas mehr Mumms & Chuzpe bitte bei allen beteiligten Entscheidern! Anbei Erklärung der Lausitzer Allianz. Hier Hintergrund Reportage "SCHATZJAGD IM SORBENLAND" Přećelnje strowi, Ralph Th. Kappler /  Tomaš Kappa






Lausitzer Allianz fordert Freilassung von Charles Puigdemont

Mit Bestürzung haben wir die Nachricht vom Wochenende aufgenommen, daß ausgerechnet die deutschen Behörden den zweimal gewählten Katalanischen Regierungschef festgesetzt haben. Dieses Vorgehen basiert auf einem europapolitisch unwürdigem Justizgebaren, dessen Ursprung in mangelndem politischen Willen zur Demokratie und der Anerkennung grundlegender Freiheitsrechte der Völker Europas liegt. Deutschland macht sich damit zum Handlanger diktatorischer Machenschaften und läßt jegliches diplomatisches Feingefühl vermissen. Gerade Deutschland wäre in der Pflicht, den Europäischen Partnern positive Maßstäbe im Umgang mit Minderheiten und kleinen Völkern, der Anerkennung demokratischer Prinzipien aufzuzeigen. Wir müssen vor dem Hintergrund unserer Erfahrungen leider befürchten, daß mehr, als die reine Ausführung eines Europäischen Haftbefehls dahinter steckt. Es verheißt auch für die in Deutschland angesiedelten Minderheiten und kleinen Völker nichts Gutes, sollte im Falle Kataloniens nicht umgehend auf demokratieorientierte Diplomatie gewechselt werden. An ihren Taten werden Sie messen – in diesem Sinne fordern wir die umgehende Freilassung von Charles Puigdemont und die Aufnahme vermittelnder Gespräche mit Spanien! Łužyska Alianca - http://www.lausitzer-allianz.org )







Santiago de Compostela, Spain, February 2014 - The European Free Alliance (EFA) condemned as a member party of the EU Parliament the destruction of Lusatia due to relentless open cast brown coal mining. The declaration was submitted by Tomaš Kappa / Ralph Th. Kappler at the EFA General Assembly in order to save the Sorbian settlement area. The Federal Government of Germany was urged by EFA (www.e-f-a.org) to respect the rights of Lusatian Sorbs.







It’s Time for Self-Determination’, amidst the build up to independence referendums and European elections, the European Free Alliance (EFA) held as a member party of the EU Parliament in February 2014 its General Assembly in Santiago de Compostela, in Spain









Treasure hunt in Lusatia

Tomaš Kappa / Ralph Th. Kappler




"A thousand years and longer we have lived like dear brothers. 

You, you endure that I breathe. And I endure your rage" 
(Heinrich Heine "An Edom")




This is a story about Germany’s biggest secret and a scandal, its treatment of the Sorbian people. They are allowed to perform their folk-dances for German crowds. Yet, despite their minority rights and despite Lusatia’s abundant mineral riches, the German authorities continue to close down Sorbian schools and kindergartens. AGermany’s State television station MDR revealed recently, irreplaceable landscapes and many Sorb villages have been and continue to be destroyed on the basis of a Nazi law. The Sorbs are the smallest Slavonic nation and a national minority within Germany living in a region called Lusatia. They cultivated Lusatia and have been living there for over 1,500 years, always under German pressure to give up their own Slavonic culture.     
                                 
This Nazi law which was never eliminated, has made it possible to confiscate privately owned houses and commercial properties in Lusatia on a huge scale up to the present day. The original purpose of the law was to feed Hitler’s war machine with the brown-coal of Lusatia. The present German government has allowed the Swedish State energy trust, Vattenfall, to use it to destroy an area in Lusatia the size of Luxemburg.




Lusatia briefing at Foreign Press Association, London May 2002
(Jan Nuk, Domowina Chairman, left / Tomas Kappa/ Ralph Thomas Kappler, centre)



The German authorities have systematically hidden this abuse of Sorb lands, culture and property from the public view. The role-model State of Sweden profits from this abuse and from this Nazi expropriation law. It is only by threatening forced expropriation, that Vattenfall is able to blackmail the Sorbs living there to leave their homes and land. This alone enables the Swedish State company to expand its brown-coal mining at the expense of both the beautiful landscapes and of the people living there.



                                     



"A quarter of our entire nation has been forced to leave our homelands by the mining lobby. We Sorbs are being forced over the cliff", warned Jan Nuk, chairman of the Sorbian umbrella organisation, Domowina, through the Foreign Press Association in London. Shortly afterwards, the gates of Buckingham Palace opened for Sorbian representatives. Sorbs brought the first foreign gift to London during the "Golden Jubilee" of Queen Elizabeth II. Sorbs have not campaigned in the British capital since the end of WW II. In 1946 they tried, in vain, to lobby in London for Lusatia to join with Czechoslovakia.

Up to this day Lusatia is located in the federal states of Brandenburg and Saxony. Lusatia is blessed with the largest gold, copper and rare earth resources in Germany. Despite its natural riches it is continually denigrated as a supposedly undeveloped region by the coal-mining lobby. However the region suffers mainly from a lack of courageous policies. Even twenty years after the collapse of the communist regime, Sorbs have no legitimate democratic representation of their own. 

There are also signs of hope. The SERBSKI SEJMIK tried to become the first grass roots movement towards a Sorbian parliament. Stanislav Tillich is the first Minister President of Sorbian origin. Musicians of the cult band Silbermond speak Sorbian. The 20th Century Fox studios distributed the KRABAT film, which featured renowned German stars such as Daniel Brühl and Robert Stadlober. However, the German film-makers failed to mention that the bestseller KRABAT was originally a Sorbian epic freedom story, published by Měrćin Nowak-Njechorński.


Girl from Sorbian Lusatia (Foto by Iwajla Klinke)


       
      136 obliterated villages 

      Werner Domain and his wife were the last inhabitants of the Sorbian village of Horno. The seventy year old, retired couple tried to withstand the ongoing intimidation of mining operators. They managed to plant a linden tree in front of their house while giant coal excavators approached amidst deafening noise and clouds of dust. By then, Horno was already deserted and destroyed as if by war.

136 villages disappeared in Lusatian lignite coal craters, right in the heart of Germany.  Germany, the self-proclaimed green technology and eco-champion! These brutal actions accelerated the dissolution of the Sorbian people. On the Internet site www.verschwundene-orte.de one can find the melodious names of destroyed Sorbian villages such as Publik, Bukovina, Horno, Barak, Rovno or Lacoma. 

Horno was destroyed by the Swedish state-owned energy company Vattenfall, although there was no exploitable coal under this village. Vattenfall took over almost the entire East German energy infrastructure during the fall of communism. This was no coincidence, since some of the most prominent East German politicians made a swift career under these lobbying wings. Sweden was also one of the main western trade partners and technology suppliers to the East German communist regime. Today, Vattenfall sponsors Sorbian communications and education infrastructures, which undermines Sorbian self-representation. The Lusatian mining company Laubag announced euphemistically, that they had “appropriated” more than 750 square kilometres of land. What they actually did through this massive land excavation was to destroy an area the size of the City State Hamburg. Prof. Joachim Katzur, head of the Institute for Mining Redevelopment, goes even further in a ZEIT interview: "Actually, the Lusatian mining operators have affected four times as much land, if we also count the land where the flow of below ground water is disturbed."

Thus over 3000 square kilometres of fertile urban Lusatian land were sacrificed to relentless coal mining. 3000 square kilometres of affected land is more than the size of Luxembourg and half the size of the Palestinian territories. The size of Lusatia as a whole is comparable to the size of the EU country Belgium. In Germany thousands of square kilometres of fertile land has disappeared in open cast lignite mining craters. This man-made intervention into nature is the biggest transformation of the earth's surface since the last ice age. 




Over 130 destroyed villages - Strip Mining by Vattenfall in Lusatia



       Fairy tales about clean coal 


      "If we take the global climate change seriously, we need to steer away from lignite coal as quickly as possible", said Claudia Kempfert of the German Institute for Economic Research. Due to its low efficiency and huge greenhouse gas emissions, lignite coal is extremely damaging to the climate. We are now losing more than just the struggle for climate protection. Carbon Capture & Storage (CCS) is just a PR buzz word invented by Vattenfall, RWE & Co. The proclaimed aim of this experimental technique is the reduction of CO2 emissions and their underground storage. 

"CCS is in fact a tool to block investments in renewable energy technologies and thus to cement oligarchic fossil power structures," the energy expert of the Green Party, Astrid Schneider, explained. In Saxony, a parliamentary hearing failed recently to make the case for CCS. Vattenfall expert, Hubertus Altmann, admitted in Parliament that the CCS technology can not be industrially applied before the middle of the next decade, if at all.



Lusatian Village - Associated Press AP



        Matryoshka principle 

       Precious metals worth billions such as gold, platinum, silver, zinc and more than 2.7 million tons of copper shale were discovered in Lusatia. World market prices of up to 10,000 € can be reached for a single ton of copper. The Kupferschiefer KSL GmbH applied for mining rights in Lusatia. However, KSL operates under a murky Matryoshka principle. KSL is merely a subsidiary of the Panamanian Minera SA. Minera SA is in fact a subsidiary of the Canadian Inmet Mining. And Inmet Mining is headed by a German geologist from Aachen, its CEO, Jochen Tilk. Only citizen participation can provide contract transparency. And the Lusatian treasure hunt would find some sort of happy ending, if besides providing jobs and profits, substantial investments were to flow into the region’s educational system, universities and Sorbian language programs. Nuk’s successor, David Statnik, demands: "If mining rights are granted to companies for coal, copper or gold, they should have to invest in Lusatia as much as they would have to in Bavaria or North Rhine Westphalia.”



     Nazism,Communism and now imposed Democracy
     Sorbs were suppressed for centuries. They were forbidden to use their language. They weren't even allowed to keep dogs or horses. After a brief heyday during the period of Enlightenment, the brutal German assimilation pressure returned. Thousands of Lusatian families were forcibly Germanized. A key event dates back to the year 939, when German Count Gero advanced his martial career by inviting thirty Sorbian princes to a feast and assassinating them on the spot. In this way, Gero beheaded the Slav resistance against German land robbery.

What is the situation today? "Even after over two decades of the peaceful revolution, we have no self-determination rights as Sorbs. Sorbs are still ruled by others," Benedikt Dyrlich complains. As chairman of the Sorbian Artists’ Federation, he criticises the lack of Sorbian representation in their own homeland. The Sorbian umbrella organisation Domowina is still entangled in a GDR-like inertia and top down politics.

Markus Meckel is well-versed in the matter. He became the first freely elected East German Foreign Minister. And as such he participated in the 2plus4 negotiations with the WW II victorious powers. Recently, Meckel ironically remarked in Brussels: "Perhaps Sorbs would be better off, if, as First Nation, they made themselves a bit more independent with their abundant mineral resources." Meckel became evasive when asked about shortfalls in the carelessly patched German Unification Treaty. Interior Minister, Wolfgang Schäuble, patched this treaty hastily together with a “hot needle” and with Stasi-tolerated East German politicians. As Foreign Minister, “this Unification Treaty was not really my cup of tea”, Meckel said.

Thus, the question of who owns the ancestral Sorbian lands is still the focal topic which was neglected also by East German bureaucrats. Who are the rightful owners of the Lusatian land and its natural resources? This crucial question about the legitimacy of the hastily awarded excavation rights remains unanswered to this day.


Sorbian Wendish village Horno - destroyed by Vattenfall (Foto Gerard Petit)


      Silence is death, speech is gold

     Marka Macijowa, head of the Sorbian National Publishing House, focuses on the ground work of Sorbian-German language education. "The Sorbian language will only survive if parents pass it on to their children. Germans, on the other hand, must learn to discover and respect the Sorbian culture as an enriching aspect of their own culture”, Macijowa demands. Meanwhile, Sorbs have also established political links to Berlin, Prague and Brussels. The President of the EU Parliament, Jerzy Buzek, agreed to become the patron of this year's International Conference on Sorbian Music in Cottbus. As a young man Buzek organised the Polish Solidarity movement in Silesia from the political underground.

Help could also come from another source. Agricultural Commissioner, Dacian Ciolos, from Rumania is currently restructuring EU agriculture. His aim is to decentralize European agriculture and to make it greener. If these EU reforms are only partially implemented, it would be a sustainable policy push for the Lusatian region. For over sixteen centuries Sorbian has been spoken and sung in the Lužica region. Ruthless coal exploitation is now destroying the landscape from which the Sorbian culture emerged. 



Buckingham Palace Gates open for Sorb Delegation - Jan Nuk, Tomaš Kappa (2002)

At the reception in Buckingham Palace Jan Nuk and the author handed over a small blue-bound book entitled "Dwe Lubosci Ja Mam - Two loves I have in me”. Shakespeare's sonnets in Sorbian. Also, with the German philosopher Peter Sloterdijk in mind, one could say, that Germans and Sorbs now must together learn to practise the techniques of joint survival. This know-how of joint survival is certainly the most substantial and yet undiscovered Lusatian treasure. Lusatia could still rise to become a cosmopolitan CleanTech country. Ironically, also the German majority would benefit from this change.

Only towards the end of his life did my father speak Sorbian again. After he passed away, I found a receipt slip on his coffee table. His living room appeared to have been tidied up as if he were expecting a visitor shortly. On this slip father had written just two sentences: "Witajci k nam" (warmest welcome) and below, also in Sorbian: "Blessings to whom who returns home”.






* Article "Schatzjagd im Sorbenland”, Treasure Hunt in Lusatia," published
  by Pogrom-Magazine of the "Society for Threatened Peoples –   Gesellschaft für bedrohte Völker“, Ralph Th. Kappler / Tomaš Kappa,  Göttingen 2012
 


*  Press Release: Sorbian Delegation at the London based Foreign Press Association
   Joint statement of HALO ENERGY and DOMOWINA, London 2002 

   https://independent.academia.edu/RalphThomasKappler


* Sorbian Wendish EU Memorandum to EU-President José Manuel Barroso,
   Sorbisches EU Memorandum an EU Präsident 
José Manuel Barroso,
   
Brussels / Budyšin / Bautzen, 7th of June 2012   

   https://independent.academia.edu/RalphThomasKappler


* Ralph Th. Kappler / Tomaš Kappa founded the 
HALO ENERGY 
  CleanTech communications network in 2002 in London. 



Distributed by HALO ENERGY


Web: https://www.halo-energy.com




  
MORE INFORMATION  ON SORBIAN LUSATIA




Institucije | Institutionen | Institutions
Ludowe nakładnistwo Domowina/
Domowina-Verlag Bautzen/
Domowina People's press


Łužiska Alianca – Lusatia Alliance - Lausitzer Allianz









Kubłanje & šule | Bildung & Schulen | Education & schools





Towarstwa & organizacije | Vereine & Organisationen | Associations





  



Medije | Medien | Media 







RUNJEWONLINE.info - Swobodny online-magacin 
Upper Sorbian free online-magazine


Wikipedija - hornjoserbsce Wikipedia - obersorbisch 

HALO ENERGY
















11 March 2018

Գանձերի որսը սորբերի երկրում





Գանձերի որսը սորբերի երկրում


Թոմաս Կափփա (Tomaš Kappa) / Ռալֆ Թհ. Կափփլեր (Ralph Th. Kappler)





«Արդեն հազարամյակից ավելի երկար եղբայրաբար մենք հանդուրժում ենք: Դու, դու ես հանդուրժում, որ ես շնչում եմ: Որ դու գազազում ես, ես հանդուրժում եմ (Հայնրիխ Հայնե «Էդոմին )




    Սա մի պատմություն է գերմանական փոքրիկ գաղտնիքի մասին: Սորբերը իրավունք ունեն միայն ազգային պարերով կիրակնօրյա էքսկուրսիաները անցկացնել, իսկ իրենց իրավունքները մատնվում են անուշադրության: Ինչպես պետական  MDR  հեռուստալիքը  բացահայտել է, որ Լաուզիթցի (Lausitz, Lužica, Лужиц)  մշակութային լանդշաֆթը և  բազմաթիվ գյուղերը նացիստական ժամանակաշրջանից ընդունված քարածխի հանքերի վերաբերյալ օրենքների հիման վրա ավերվում են: Սորբերն ամենափոքր սլավոնական ազգն են և Գերմանիայում ազգային փոքրամասնություն են կազմում, ապրում են Լաուզիթցում, որը տարածվում է Բրանդենբուրգից մինչև Սաքսոնիա: Սորբերը զարգացրել են Լաուզիթցը և այդտեղ ապրում են արդեն 1600 տարի` լինելով գերմանացիների մշտական ճնշման ներքո` որպեսզի հրաժարվեն իրենց քաղաքակրթությունից և սլավոնական ինքնությունից:

      Իրավական երկիր Գերմանիան մինչև այսօր հարկադիր օրենքներով ճնշում և բռնագրավում է բնակելի տներն ու հողակտորները: Այդ հարկադիր օրենքները ստեղծվել էին դեռևս Հիտլերի ռազմական տեսության համար: Այդ ամենաթողությունը Դաշնային Հանրապետությունը խնամքով միշտ թաքցրել է օտար երկրներից: Դա դեռ բավական չէ: Գերմանիան սորբական մշակութային աշխարհը վերացնելու համար արդեն մի քանի տարի է շվեդական պետական ձեռնարկություն «Vattenfall»-ին է օգտագործում: Փաստորեն մենք դառնում ենք սկանդալի ականատես, որտեղ Շվեդիան` որպես  «կատարյալ» երկիր, զարտուղի ճանապարհով օգտվում է նացիստների կանոնակարգերից: Ստացվում է, որ «Vattenfall»-ը կարողանում է Լաուզիթցում միայն հարկադիր օրենքների և ուժի սպառնալիքի միջոցով իրականացնել անզուսպ ձևով քարածխի արդյունահանում:



Girl from Sorbian Lusatia (Foto by Iwajla Klinke)




       «Մեր ազգի մեկ չորրորդը քարածխի լոբբի պատճառով հայրենիքից ստիպողաբար վտարվել է: Սորբերը սեղմված են պատին»,- զգուշացրել է Լոնդոնի արտաքին մամուլի ասոցիացիայում Դոմովինա (Domowina) սորբական ազգային միության նախագահ Յան Նուկը (Jan Nuk): Դրանից հետո սորբ ներկայացուցիչների համար բացվեցին Բուքինգհեմյան պալատի դարպասները: 2002 թ. սորբերը առաջին անգամ որպես օտարերկրացի նվեր էին տանում Լոնդոն թագուհի Ելիզաբեթ Երկրորդի «ոսկե հոբելյանի» կապակցությամբ: Մեծ Բրիտանիայի մայրաքաղաքում 2-րդ համաշխարհային պատերազմի ավարտից ի վեր սա երկրորդ փորձն էր, որ  սորբերը նորից սկսեցին պայքարել: Առաջին անգամ 1946թ նրանք ապարդյուն փորձել էին սորբերի երկիրը միացնել Չեխոսլովակիային:

        Սորբերը Լաուզիթցը արդեն մեկուկես հազարամյակ է ծաղկեցնում են: Լաուզիթցը կամ Լուցիան (Lužica), վերջինս այդպես քնքշանքով անվանվել է ջրով հարուստ երկրում առաջինը բնակություն հաստատած ազգի կողմից, Եվրոպայում ամենահինն է և ոսկու, պլատինի, պղնձի ու այլ հանքերով ամենահարուստը: Այս գանձերի առկայությունը կարող էին առիթ դառնալ, որ ածխագործական լոբբիի կողմից կառուցվածքայնորեն մեծ վնաս չհասցվեր տարածաշրջանին: Սակայն դրա համար բացակայում է քաղաքական կամքը:




Over 136 destroyed Lusatian villages - by Strip Mining

                                               


   Ահա նշմարվում են հույսի փոքրիկ կայծեր. վերջերս սերբերի խորհրդի միջոցով (SERBSKI SEJMIK) փորձ արվեց ստեղծել անկախ սորբական խորհրդարան: Ստանիսլավ Թիլիչը (Stanislav Tillich) դարձավ առաջին սորբ վարչապետը: Իսկ «Silbermond» պաշտամունքային խմբի երաժիշտները խոսում են սորբերեն լեզվով: «Կրաբատ» (KRABAT)  ֆանտաստիկ-արկածային ֆիլմում, որտեղ խաղացել են այնպիսի հայտնի դերասաններ, ինչպիսիք են Դանիել Բրուհլը (Daniel Brühl) և Ռոբերտ Շտատլոբերը (Robert Stadlober) և որը ներկայացվել է «20th Century Fox-Studios»-ի կողմից, բացակայում է այն ակնարկը, որ վաճառքի մեծ ցուցանիշներ գրանցած Կրաբատը ծագումով սորբական ազատության էպոսն է և որը հրատարակվել է Նովակ Նեխորսկիի (Mercin Nowak-Njechornski) կողմից:



Lusatia briefing at Foreign Press Association, London May 2002
(Jan Nuk, Domowina Chairman / Tomaš Kappa / Ralph Thomas Kappler, centre)







        136 ոչնչացված գյուղեր

      Վերներ Դոմաինը (Werner Domain) և նրա կինը Հոռնո գյուղի վերջին բնակիչներն էին: Թոշակառու զույգը դիմադրեց մինչև վերջ ածուխ արդյունահանողների ահաբեկումներին: Նրանք երկուսն էլ  յոթանասուն տարեկան էին և այդ պահին տան դիմաց տնկում էին լորենի, երբ ածուխ արդյունահանող ընկերության էքսկավատորները ամեն ինչ վերածեցին փոշու և ավազի: Հոռնոն դարձավ լքված և ավերված` ինչպես լինում է պատերազմից հետո: Լաուզիթցի ավելի քան 136 գյուղ ածուխի արդյունահանման պատճառով  անհետացան հենց Գերմանիայի կենտրոնում, մի երկրում, որն աշխարհին հայտնի է որպես տեխնոլոգիաների և էկոլոգիայի համաշխարհային առաջատար: Դրանով նաև արագացվեց սորբ ժողովրդի ոչնչացումը: Ինտերնետային հարթակ www.verschwundene-orte.de- ում տեխադրված են  սորբական գյուղերի անունները` Պուբլիկը, Բուկովինա, Հոռնո, Բարակը, Ռովնո կամ Լակոմա:

     Ածուխի հանքավայրերում թաղված  այդ անուները դեռ հնչում են: Հոռնոն ոչնչացվել է շվեդական «Vattenfall» էներգիա մատակարարող ընկերության կողմից, չնայած այդտեղ քարածխի արդյունահանման համար բարենպաստ պայմաններ չկային: Այսօր, հատկապես սորբական Շլայֆե  տարածաշրջանին է վտանգ սպառնում: Լաուզիթցի լեռնաարդյունաբերական ընկերությունը կեղծ հայտարարում է, որ իրենք օգտագործում են  ավելի քան 750 քառակուսի կիլոմետր հողատարածք: Այսինքն ոչնչացվում է Համբուրգ քաղաքի մեծությանը համարժեք տարածք: Պրոֆեսոր Յոահիմ Քաթցուրը (Joachim Katzur)` հանքարդյունաբերության ինստիտուտի ղեկավարը, «ZEIT»  թերթի հարցազրույցներից մեկում մասնավորապես ասել է. «Պետք է հաշվի առնել, որ իրականում Լաուզիթցի հանքարդյունաբերությունը ազդում է չորս անգամ ավելի մեծ տարածքի վրա, քանի որ խանգարում է այդ տարածքների ստորերկրյա ջրերի հոսքին»:




Over 136 destroyed villages - Strip Mining by Vattenfall in Lusatia




      Փաստորեն քարածխի արդյունահանման համար զոհաբերվել է Լաուզիթցի ավելի քան 3000 քառակուսի կիլոմետր բերրի հողատարածքը: 3000 քառակուսի կիլոմետր հողատարածքը ավելի մեծ է, քան Լյուքսեմբուրգի Մեծ Դքսությունը: 3000 քառակուսի կիլոմետր մակերեսով հողը հավասար է պաղեստինյան տարածքների կեսին: Լաուզիթցը մեծությամբ հավասար է Եվրոպական միության երկրներից Բելգիային: Գերմանիայում քանդվել են հազարավոր քառակուսի կիլոմետր բերրի հողեր քարածխի արդյունահանման համար: Սկսած սառցե դարաշրջանից մարդը, բնությանն այդպիսի միջամտությամբ, անդառնալիորեն վերափոխում է երկրի մակերես:





          Մաքուր ածուխի հեքիաթը

         «Եթե մենք մթնոլորտի գլոբալ պաշտպանությանը լուրջ ենք վերաբերվում, ապա մենք պետք է, որքան հնարավոր է արագ, հրաժարվենք շականակագույն ածուխից», - կոչ է անում Կլաուդիա Քեմփֆերթը (Claudia Kempfert)` Գերմանիայի  տնտեսագիտական ​​հետազոտությունների ինստիտուտից: էներգետիկ ոլորտում շականակագույն ածուխի օգտագործումը իր ցածր արդյունավետության և CO2 գազի  արտանետումների պատճառով մթնոլորտային փոփոխության ամենամեծ թշնամին է: Բայց վնասը ավելի մեծ է, քան միայն մթնոլորտի փոփոխությունն է: «VATTENFALL», «RWE & Co» ձեռնարկությունների կողմից կիրառվում է հետևյալ չափազանցված կախարդական արտահայտությունը.- «Ածխածնի հավաքում և պահեստավորում»: Այս փորձարարական մեթոդների նպատակն է ստորգետնյա պահեստավորման միջոցով կրճատել CO2- ի արտանետումները: «Ածխածնի հավաքումը և պահեստավորումը մի գործիք է, որով արգելվում է վերականգնվող էներգիայի ներդրումը և նաև միջոց է օլիգարխ կառույցներն ամրապնդելու համար», - հակադարձում է «Կանաչ» էներգետիկ փորձագետ Ասթրիդ Շնայդերը (Astrid Schneider): Վերջերս Սաքսոնիայում  երկրամասային խորհրդարանական լսումները դարձան հանրային խոստովանություն: «Vattenfall» ընկերության փորձագետ և նախագահ Հուբերտ Ալթմանը (Hubertus Altmann) խոստովանեց խորհրդարանին, որ ածխածնի հավաքման և պահեստավորման տեխնոլոգիան միայն հաջորդ տասնամյակի կեսերին մեծածավալ կիրառում կունենա:




         Պանամական դրոշի տակ թաքնված գանձերը

         Սորբերի հայրենիքում հայտնաբերվել է բազմաթիվ միլիարդների արժողությամբ ազնիվ մետաղներ, այդ թվում` ոսկի, պլատին, արծաթ, ցինկ և ավելի քան 2,7 միլիոն տոննա պղնձաշիֆեր: Այսօր մեկ տոննա պղինձը համաշխարհային շուկայում արժե մոտ 10000 եվրո: Լաուզիթցում հանքարդյունաբերությամբ զբաղվելու իրավունք ունի «KSL Kupferschiefer» ՍՊԸ-ն: KSL-ում իշխում է մատրոշկայի սկզբունքը: Այսինքն այս ՍՊԸ-ն միայն մեկ դուստր ձեռնարկություն է պանամական դրոշի ներքո հանքարդյունաբերությամբ զբաղվելու իրավունք ունեցող «Miner S.A» ընկերության, որն էլ իր հերթին Կանադայի «Inmet Mining» ընկերության դուստր ձեռնարկություն է: Inmet Mining-ը ղեկավարում է Աախեն քաղաքի երկրաբան, գլխավոր տնօրեն Յոկեն Տիլկը (Jochen Tilk): Հանրային մասնակցությունը որոշակիորեն կարող է ապահովել պայմանագրերի թափանցիկություն: Իհարկե լավ վերջաբան կլիներ, եթե միայն գանձերի որս չլիներ, այլ նաև աշխատատեղերին զուգահեռ տարածաշրջանը հսկայական լավ շահույթից այնպիսի օգուտ ստանար` ինչպիսիք են ներդրումները կրթական համակարգում, Լաուզիթցի համալսարաններում և Սորբ-գերմանական լեզվի նախաձեռնություններում: Այս հարցում Նուկի իրավահաջորդ Դավիթ Ստատնիկը (David Statnik) կիրառել է լծակ. «Եթե հանքային իրավունքները տրվում են կոորպորացիաներին ածուխի, պղնձի, ոսկու կամ պլատինիի համար, հարկավոր է ինչպես Ռուհռ երկրամասում, այնպես էլ Լաուզիթցի տարածաշրջանում հարկ վճարել յուրաքանչյուր տոննա հանած հանքային հարստության համար: Դրանով հնարավոր կլինի ֆինանսավորել ենթակառուցվածքները, սորբերեն լեզվով ծրագրերը և տարածաշրջանային բարձրագույն ուսումնական կազմակերպությունները, որտեղ բազմալեզու աշխատողները կգտնեն աշխատատեղեր և կստեղծեն հեռանկարային ոլորտներ»:




Sorbian village Horno - destroyed by Vattenfall (Foto Gerard Petit)





       Դիկտատուրայից հետո է միայն վերահսկվող դեմոկրատիա

      Դարեր շարունակ սորբերը ճնշված էին: Նրանց նույնիսկ արգելված էր պահել շներ կամ ձիեր: Բարգավաճման կարճ ժամանակահատվածին հաջորդեց ձուլման դաժան ճնշումը: Լաուզիթցում հազարավոր ընտանիքներ պարտադրված գերմանացվել են: Այդ ուղղությամբ առաջին գորցծողությունները տեղի են ունեցել  939 թվականին: Մարգրավե Գերոն (Margrave Gero) այստեղ մարտական կարիերա է արել: Որպես կարիերայի սկիզբ հանդիսացավ նրա կազմակերպած արյունոտ բանկետը: Խաբեությամբ նա հրավիրեց երեսուն սորբ իշխաններին տոնական ճաշկերույթի` նրանց սպանելու նպատակով: Գերոն վերացրեց գերմանական զավթիչներին դիմադրող սլավոնական ժողովրդի արաջնորդներին: Իսկ ինչպես է իրավիճակը այսօր: «Նույնիսկ երկու տասնամյակ խաղաղ հեղափոխությունից հետո, չկան ինքնորոշման իրավունքներ, մենք սորբերս  դեռևս ուրիշների կողմից ենք կառավարվում», - դժգոհում է Բենեդիկտ Դիրլիչը (Benedikt Dyrlich) : Որպես արվեստագետների միության նախագահը նա քննադատում է, որ հայրենիքում սորբերը որոշումների կայացման մասնակցելու իրավունք չունեն: Միևնույն ժամանակ Սորբի հիմնական կազմակերպությունը` Դոմովինան (Domowina), շարունակում է աշխատել ԳԴՀ- ի ժամանակներից վերցված մեթոդներով:

         Մարկուս Մեքելը (Markus Meckel) դա շատ լավ գիտի: Նա, որպես արաջին ազատ ընտրված և վերջին ԳԴՀ արտաքին գործերի նախարար, մասնակցել է Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի հաղթական ուժերի հետ «2+4»  բանակցություններին: Բրյուսելում նա հեգնանքով կարճ ակնարկեց. «Սորբերը կարող էին ավելի լավ ապրել, եթե, որպես Լաուզիթցի բնիկներ, տնօրինեին նաև այդտեղի գանձերին»: Երբ Մեքելին հարցրեցին ներքին գործերի նախարարի` Վոլֆգանգ Շոյբլեի (Wolfgang Schäuble) կողմից ոչ լիարժեք` կարկատած, համաձայնագրի մասին, նա խուսափեց պատասխանել: Համաձայնագիրը արտաքին գործերի նախարարի գործը չէ: Դեռևս ԳԴՀ բյուրոկրատական ժամանակներից վիճահարույց հարցը, թե ում է պատկանում Սորբի հողը, մնում է անպատասխան: Ով է Լաուզիթցի և նրա գանձերի իրավական սեփականատերը, ինչպես նաև հանքարդյունաբերական ոլորտի իրավունքների օրինական լինելը  մինչև այսօր պարզված չէ:



            Խոսքը ոսկի է

            Սորբական ազգային հրատարակչության տնօրեն Մարկա Մացիովան (Marka Macijowa) իր աշխատանքը կենտրոնացել է սորբ-գերմանական լեզվի պահպանմանը: «Սորբերեն լեզուն կգոյատևի, եթե ծնողները փոխանցեն այն երեխաներին: Եթե նաև գերմանացիները հարգեն սորբերի լեզուն», -զգուշացնում է Մացիովան: Եվ այդ նպատակով սորբերը նաև կապեր են հաստատում Բեռլինում, Պրահայում և Բրյուսելում: Եժի Բուզեկը (Jerzy Buzek) սորբական երաժշտության վերաբերյալ միջազգային խորհրդաժողովի այս տարվա հովանավորն էր: Երիտասարդ տարիներին Բուզեկը Շլեզիայում  «Solidarnosz» շարժման գաղտնի կազմակերպիչներից մեկն էր: Իսկ այսօր Բրյուսելում Եվրախորհրդարանի նախագահն է: Եվ դա կարող է անսպասելի օգնություն լինել: Ինչպես նաև գյուղատնտեսական հարցերով հանձնակատար Դակիան Քիոլոսը (Dacian Ciolos), որը  ծագումով Ռումինիայից է, ներկայումս ամբողջովին վերակազմավորում է Եվրոպական Միության գյուղատնտեսությունը: Անհրաժեշտ է ապակենտրոնացնել այն և դրանով ավելի քիչ վնաս հասցնել միջավայրին: Եթե այս բարեփոխումների նույնիսկ մի փոքր մասը իրականացվի, ապա սա Լաուզիթցի բնության պահպանման համար լավ ազդակ կլինի: Արդեն 16 դար է Լաուզիթցում մարդիկ խոսում և երգում են սորբերեն: Սակայն ածուխի շահագործումը վերացնում է լանդշաֆտը:



Buckingham Palace Gates open for Sorb Delegation - Jan Nuk, Tomaš Kappa (2002)




       Բուքինգհեմյան պալատում տեղ ունեցած ընդունելության ժամանակ Յան Նուկը և հեղինակը ներկայացրեցին «Dwe Lubosci Ja Mam - Zwei Lieben trage ich in mir» (Ես կրում եմ իմ մեջ երկու սեր) վերնագրով և կապույտ կազմով գիրքը, վերջինս Շեքսպիրի սոնետներն էին սորբերենով: Փիլիսոփա Պիտեր Սլոտերդիջկի (Peter Sloterdijk) խոսքերով  գերմանացիներն ու սորբերը առաջին հերթին պետք է սովորեն միասին գոյատևել:  Գործնականում դա կդառնա մինչև այսօր ամենամեծ չբացահայտված գանձը (Know-how): Լաուզիթցը կարող է դառնալ մաքուր տեխնոլոգիական կոսմոպոլիտ երկիր, որից ճակատագրի հեգնանքով  կօգտվեն նաև գերմանացիների մեծամասնությունը

        Ծերության օրոք հայրը շատ ավելի հաճախ էր օգտագործում սորբերեն խոսքեր: Նրա մահից հետո, հյուր ընդունելու պատրաստ հյուրասենյակի սեղանի վրա գտան մի երկտող: Հայրը գրել էր միայն «Witajci k nam» ևներքևի տողում նաև սորբերենլ. «Երջանկություն հայրենադարձներին»:





* Article "Schatzjagd im Sorbenland”, Treasure Hunt in Lusatia," published
  by Pogrom-Magazine of the "Society for Threatened Peoples - Gesellschaft für bedrohte Völker“, Ralph Th. Kappler / Tomaš Kappa,  Göttingen 2012
 


*  Press Release: Sorbian Delegation at the London based Foreign Press Association
   Joint statement of HALO ENERGY and DOMOWINA, London 2002 

   https://independent.academia.edu/RalphThomasKappler


* Sorb EU Memorandum to EU-President José Manuel Barroso,
   Sorbisches EU Memorandum an EU Präsident 
José Manuel Barroso,
   
Brussels / Budyšin / Bautzen, 7th of June 2012   

   https://independent.academia.edu/RalphThomasKappler



* Ralph Th. Kappler / Tomaš Kappa founded the 
HALO ENERGY 
  CleanTech communications network in 2002 in London.

  https://www.halo-energy.com


Distributed by HALO ENERGY


Web: https://www.halo-energy.com




MORE INFORMATION  ON SORBIAN LUSATIA




Institucije | Institutionen | Institutions
Ludowe nakładnistwo Domowina/
Domowina-Verlag Bautzen/
Domowina People's press


Łužiska Alianca – Lusatia Alliance - Lausitzer Allianz









Kubłanje & šule | Bildung & Schulen | Education & schools





Towarstwa & organizacije | Vereine & Organisationen | Associations





  



Medije | Medien | Media 







RUNJEWONLINE.info - Swobodny online-magacin 
Upper Sorbian free online-magazine


Wikipedija - hornjoserbsce Wikipedia - obersorbisch 

HALO ENERGY